De koers van de yen is op de forex de afgelopen uren gestegen tot het hoogste niveau in 10 weken, dichtbij het niveau waarop de valuta lag toen de Japanse centrale bank het nieuwe, extreme geldverruimende beleid aankondigde, begin april.
Belangrijke aanleiding voor de stijging van de yen is de daling van de Japanse aandelenbeurs. Veel investeerders waren de afgelopen maanden namelijk short de yen en long de Nikkei. Met het dalen van de Nikkei worden ook veel short posities in de yen afgewikkeld.
Valuta paar USD/JPY (dollar yen) daalde tijdens de Aziatische sessie to 93,79, het laagste niveau sinds 4 april. Het paar is sinds de piek op 22 mei - toen 103,74 werd bereikt - met 9 procent gedaald.
De daling van de USD/JPY - en dus de stijging van de yen - is nauw verbonden met de daling van de Nikkei. Die bereikte een piek op 23 mei, op een koers van 15.942, maar ging daarna hard onderuit. Inmiddels staat de Nikkei op 12.445. Afgelopen nacht daalde de Nikkei met meer dan 6 procent.
De afgelopen maanden hebben veel investeerders yen verkocht en aandelen gekocht en het afwikkelen van veel van deze posities verergerd de bewegingen op beide markten. Masashi Murata, forex strategist bij Brown Brother Harriman: "We've had this pattern of falls in stocks leading to a lower dollar-yen, and a falling dollar-yen triggering losses for the Nikkei. It's a negative spiral."
Veel analisten denken dat het nog niet voorbij is met deze negatieve spiraal. Koji Fukaya, CEO bij FPG Securities: "There were a lot of people who were playing the higher stocks, weaker yen trade, and they're reversing out of that. But there are a lot of people who haven't got out yet, so it could fall further."
De gouverneur van de Japanse centrale bank (Bank of Japan, BOJ) Haruhiko Kuroda, kondigde begin april een vergaand geldverruimingsprogramma aan om de economie uit het slop te halen. De BOJ zou in de aankomende twee jaar de portfolio aan Japanse staatsobligaties verdubbelen. De gedachte daarbij was dat veel investeerders uit de minder aantrekkelijke Japanse staatsobligaties zouden vertrekken, richting buitenlandse obligaties. Cijfers laten echter zien dat dit vooralsnog niet gebeurt.
Vorige week verkochten Japanse investeerders voor zo'n $4 miljard netto aan buitenlandse staatsobligaties. De week daarvoor was het zelfs rond de $12 miljard netto, geholpen door de stijgende rente op Japanse staatsobligaties.
Na twee maanden van 'Abenomics' - vernoemd naar de nieuwe Japanse premier, Shinzo Abe, die middels agressief monetair beleid de economie wil revitaliseren - is de yen dus ongeveer terug bij af. BOJ gouverneur Kuroda heeft gezegd dat de financiele markten uiteindelijk vanzelf zullen kalmeren, dat er tekenen zijn van economisch herstel en dat de BOJ zal doorgaan met het ruime monetaire beleid, maar investeerders lijken er voor het moment niet in te geloven.
Ook het mogelijke afbouwen van de extreme geldverruiming door de Fed hangt als een zwaard van Damocles boven de financiele markten. Fed voorzitter Ben Bernanke heeft tot nu toe weinig meer gezegd dan dat er in de aankomende beleidsvergaderingen van de FOMC een beslising over zal worden genomen, maar dat is voldoende om de speculatie erover de markt te laten domineren.
Koji Iwata, vice president forex trading bij Mizuho Corporate Bank in New York: "The FOMC meeting will be the biggest focus and economic data will also be closely watched. The slowing of Fed easing will be a tipping point for dollar-yen. Unless the volatility in the Japanese equity market recedes, the dollar may struggle to push higher."