Turkije en de Turkse lira zetten zich schrap voor de Turkse verkiezingen deze zondag, waarbij de Turken zowel een nieuw parlement als president kunnen kiezen. De verkiezingen van zondag kunnen een grote impact hebben op de Turkse lira.
De Turkse lira is dit jaar tot nu toe met zo'n 25 procent gedaald. Begin januari kocht 3.7 Turkse lira 1 Amerikaanse dollar. Inmiddels is daar 4.7 Turkse lira voor nodig. Eind mei was de koers dicht bij de 5 Turkse lira voor 1 USD, maar nadat de Turkse centrale bank de rente opnieuw verhoogde wist de lira zich weer enigszins te herstellen.
En daar zit meteen een belangrijk pijnpunt voor de lira. De Turkse President Erdogan maakt er namelijk geen geheim van dat hij het niets vindt dat de Turkse centrale bank de rente verhoogt. Erdogan stelt dat een lage rente juist goed is voor de economie, omdat het buitenlandse investeringen aantrekt.
Dat is niet incorrect, maar het gaat volgens economen wel voorbij aan de inflatiedruk die de lage rente legt op de lira.
Die inflatie is geen grapje ook, want in mei was deze gestegen tot 12,15 procent in vergelijking met een jaar eerder. De maand daarvoor was de jaarlijkse inflatie stijging nog 10.85 procent. Met andere woorden: de Turkse inflatie is hoog en blijft stijgen.
Erdogan zei onlangs opnieuw dat hij zou "dealen met de rentestand" als hij opnieuw verkozen wordt. Daarmee ligt hij op ramkoers met de (nog altijd onafhankelijke) Turkse centrale bank, die juist de inflatie in toom wil houden. Het inflatie doel van de Turkse centrale bank is 5 procent, een niveau dat al in geen jaren meer is gehaald.
Voor investeerders en valuta handelaren is dit genoeg reden om een Erdogan overwinning als negatief voor de Turkse lira te zien.
In het verleden reageerden markten in de regel positief op een Erdogan overwinning, omdat het stabiliteit betekende. Deze keer zal dat dus waarschijnlijk anders zijn.
Handelsoorlog
De lira heeft ook last van de groeiende handelsoorlog tussen de V.S. en verschillende andere landen, waaronder China, Canada, Mexico en de EU. Ook Turkije zelf heeft last van de hogere staal- en aluminium tarieven die door de V.S. eenzijdig zijn opgelegd. Turkije heeft al aangekondigd terug te slaan met hogere tarieven op Amerikaanse produkten.
De V.S. en de EU zijn Turkije's belangrijkste handelspartners. Turkije heeft een tekort op de handelsbalans van meer dan 5 procent van het BBP, oftewel het land importeert meer dan het exporteert en die importen worden alleen maar duurder naarmate de lira verder daalt.
Federal Reserve rentebeleid
Turkije heeft net als andere opkomende economieen ook last van het rentebeleid van de V.S. Turkije is afhankelijk van buitenlandse, veelal dollar-gedenomineerde leningen, die duurder worden omdat de Federal Reserve de rente aan het verhogen is, waardoor de dollar stijgt. Door de zwakte van de lira zelf wordt dit effect nog verder versterkt.
Verkiezingen
Er zijn zondag verschillende scenario's denkbaar.
1) Erdogan wint zowel een meerderheid voor zijn AK Partij in het parlement als een meerderheid in de presidentsverkiezingen, waardoor een tweede ronde voor de presidentsverkiezingen niet nodig is. Dit zou een grote overwinning voor Erdogan zijn. De lira zou hierdoor waarschijnlijk op zowel de korte als langere termijn verder dalen op de forex.
2) Erdogan's AK Partij wint geen meerderheid in het parlement maar hij wint wel direct de presidentsverkiezingen. Aangezien het parlement steeds minder belangrijk is in Turkije is dit waarschijnlijk net zo negatief voor de lira.
3) Erdogan slaagt er niet in om direct de presidentsverkiezingen te winnen en er is een tweede ronde nodig tegen de nummer 2. Dit zou de lira op de korte termijn een flinke duw naar boven kunnen geven. Tegelijkertijd is het onwaarschijnlijk dat deze rally lang zou houden omdat de onzekerheid snel de overhand zou krijgen.
Kortom: het wordt spannend zondag, voor Turkije, voor de Turken en voor de Turkse lira.