Een cryptocurrency is een munt die digitaal gecreëerd, bewaard, en verzonden wordt met behulp van cryptographie, oftewel geavanceerde versleutelingstechniek, en in de regel zonder tussenkomst van een centrale partij.
Dat laatste is niet echt een absolute voorwaarde, maar hoewel overheden en centrale banken zich in toenemende mate bezig houden met het ontwikkelen van eigen digitale valuta worden deze doorgaans geen cryptocurrencies genoemd maar digital currencies.
De oudste cryptocurrency is de bitcoin. De bedenker(s) van de bitcoin, genaamd Satoshi Nakamoto, publiceerde op 31 Oktober 2008 een whitepaper met de titel "Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System. De paper beschrijft een digitaal betalingssysteem waarmee gebruikers onderling veilig en betrouwbaar betalingen kunnen versturen zonder tussenkomst van een derde partij (zoals bijv. een bank).
De blockchain
Om een betrouwbaar systeem zonder tussenkomst van derden mogelijk te maken, bedacht Satoshi Nakamoto het concept van een openbaar digitaal grootboek. In dit grootboek, beter bekend als de blockchain, worden alle bitcoin transacties bijgehouden.
De blockchain groeit op twee manieren:
1) transacties
2) mining
Iedere bitcoin transactie moet eerst worden geverifieerd door de bitcoin gemeenschap, dit zijn computers die in het bezit zijn van de blockchain en controleren of de bitcoin niet al in een andere transactie is gebruikt (een fenomeen dat ook wel 'double-spending' wordt genoemd). In ruil hiervoor krijgen de computers een kleine transactie beloning.
De geverifeerde transacties worden vervolgens gegroepeerd in een block door de miners. Dit is een ingewikkeld proces dat veel computer rekenkracht vereist. Wanneer het blok is goedgekeurd wordt het toegevoegd aan de blockchain en ontvangt de miner een beloning in de vorm van nieuwe bitcoins.
De bitcoin software werd op 3 Januari 2009 geactiveerd en vrijgegeven, en het eerste 'block,' ook wel genesis block genoemd, werd door Satoshi Nakamoto zelf gemined.
Verschil tussen Proof-of-Work en Proof-of-Stake
Niet iedere cryptocurrency is overigens 'mineable.' De methode die bitcoin gebruikt om transacties te verifiëren—miners moeten blocks valideren door een moeilijke wiskundige puzzel op te lossen—heet Proof-of-Work. Dit is de methode die op dit moment het meest gebruikt wordt voor transactie verificatie bij cryptocurrencies. Deze methode kost echter ook veel energie (begin 2021 gebruikte bitcoin bijna net zoveel energie als Noorwegen).
Een andere methode is Proof-of-Stake. Hierbij worden transacties geverifieerd door de coin eigenaars zelf. Blocks worden niet gemined maar simpelweg gecreëerd door de coin eigenaar die willekeurig is gekozen om een bestaand block te valideren. Hier hoeft dus geen moeilijke puzzel te worden opgelost (en dus niet zoveel energie als Noorwegen voor te worden gebruikt).
Ethereum, de grootste altcoin (oftewel de grootste cryptocurrency na bitcoin) is begonnen als Proof-of-Work maar is van plan in 2021 over te gaan op Proof-of-Stake.
Verschil met 'gewone' valuta
- Niet uitgegeven door een overheid. Het belangrijkste verschil tussen fiat currencies en cryptocurrencies is dat fiat currencies worden uitgegeven door overheden terwijl (echte) cryptocurrencies onafhankelijk zijn van welke overheid dan ook.
- Geen kunstmatige crypto depreciatie/appreciatie. Er zijn geen overheden of centrale banken die cryptocurrencies kunnen 'bijdrukken' of het lenen van cryptocurrencies duurder of goedkoper kunnen maken om de economie te laten afkoelen danwel te stimuleren. De creatie van nieuwe cryptocurrencies zit ingebakken in de software.
- Geen depositogarantiestelsel voor crypto's. Je kunt (nog) geen crypto tegoeden aanhouden bij een bank, en verlies van crypto tegoeden die je aanhoudt bij een crypto exchange zijn niet verzekerd door de overheid, zoals dat wel het geval is met fiat currencies die je aanhoudt bij een bank (via het depositogarantiestelsel). Overigens biedt een grote crypto exchange als Binance wel zeer sterke beveiligingsopties aan waardoor de kans op verlies erg klein is
- Crypto's zijn anoniem(er) dan fiat currencies. Er is meer (en bij sommige crypto's zelfs volledige) anonimiteit bij transacties, waar dit bij digitale transacties in fiat currencies nooit het geval is. Dit is een van de redenen dat crypto's ook een favoriete vorm van betaling zijn onder criminelen.
Hoe wordt de waarde van een cryptocurrency bepaald?
Voor de meeste cryptocurrencies geldt: door de markt. Crypto munten worden zoals gezegd niet door de overheid uitgegeven en daarom ook niet gedevalueerd/gerevalueerd door centrale banken.
Een uitzondering vormen de zgn. stablecoins. Dit zijn crypto's die aan een fiat currency zoals bijvoorbeeld de Amerikaanse dollar gekoppeld zijn. Een voorbeeld van een stablecoin is de Tether.
Omdat er geen centrale partij is die er belang bij heeft om de waarde van een crypto munt stabiel te houden (zoals de ECB er bijv. belang bij heeft om de waarde van de euro stabiel te houden) zijn er regelmatig grote schommelingen in de waarde van crypto's.
Aangezien de hoeveelheid van een bepaalde cryptocurrency eindig is zal de waarde stijgen wanneer de vraag naar die crypto toeneemt. De vraag kan toenemen omdat het gebruik van een crypto toeneemt of—en dat is vaker het geval—omdat investeerders verwachten dat de koers van de crypto zal stijgen; oftewel vanwege speculatie.
Op de langere termijn is het echter waarschijnlijk dat alleen crypto's die daadwerkelijk nut hebben—of dat nu is als een soort digitaal goud, zoals dat in toenemende mate het geval lijkt met bitcoin, of als smeermiddel binnen een crypto ecosysteem, zoals dat met bijvoorbeeld ethereum het geval is—dat alleen dit soort nuttige crypto's hun waarde blijven vasthouden danwel in waarde zullen stijgen.
